Wie zelf groenten en kruiden wil verbouwen, moet weten dat het succes hiervan voor het overgrote deel wordt bepaald door de bodem. De meeste groenten eisen een bodem die op de juiste manier is bemest en die niet te nat en goed doorlatend is maar ook niet uitdroogt. Omdat die bodem zo belangrijk is, krijgen de gewassen in de moestuin (met uitzondering van de doorlevende) ook geen vaste plaats zoals dit met vaste planten en heesters in de siertuin wel het geval is.
In de moestuin is het belangrijk om het principe van de wisselbouw en de rotatie van teelten te respecteren. Hiervoor worden de gewassen in zeven (soms acht) hoofdgroepen/families ingedeeld.
De moestuin zelf kan om eenvoudig te werken ook het makkelijkst in percelen worden verdeeld. Op elk perceel wordt een gewas uit een bepaalde familie verbouwd en dit volgens een vooraf bepaald schema.
Op die percelen volgt u dan een rotatieschema zodat eenzelfde gewas in een periode van verschillende jaren slechts eenmaal op dezelfde plaats terugkomt.
Al naargelang de beschikbare ruimte voorziet u acht tot tien of meerdere percelen.
Naast een perceel voor elk van deze gewassen kan u ook nog percelen voorzien voor kruiden, aardbeien en de composthoop.
Uiteraard kan u ook een tweede perceel voorzien voor één van de gewassen groepen. Aardappelen bijvoorbeeld zodat u één perceel voorziet voor vroege teelt en één voor aardappelen. Door deze techniek van vruchtwisseling/wisselbouw toe te passen bespaart u zichzelf de ontgoocheling van mislukkingen bij de teelt. Deze afwisseling zorgt er namelijk voor dat:
- de grond niet wordt uitgeput (bodemmoeheid), zodat gewassen niet goed tot ontwikkeling komen.
- allerlei ziektes worden vermeden (aaltjes, schimmels, insecten).
Door steeds op een perceel dezelfde teelt te herhalen of groenten te verbouwen die aan elkaar verwant zijn, zullen plaagdieren en schimmels zich op die plaats gaan nestelen en voor de nodige problemen zorgen. Vooral bodemziektes zoals knolvoet ontstaan door steeds op hetzelfde perceel koolgewassen te zetten.
De indeling in gewasgroepen heeft het voordeel dat gewassen behorende tot eenzelfde familie ongeveer identieke eisen stellen aan de bodem en bemesting. Dit maakt de verzorging van een perceel (bemesting, bodemstructuur, bekalken, zuurtegraad…) een stuk eenvoudiger.
In de winter (januari) maakt u dus best een schema of plattegrond van uw moestuin en geeft u elk perceel een nummer en een bestemming. Bewaar dit plan zorgvuldig en hou u eraan. Volgend jaar schuift u dan de gewassen een perceel op.